Müzikal Komedi Oyunu Geçmiş Zaman Olur Ki Bahçelievler Kulis Sanat'ta!

Fırsat Bu Fırsat

Müzikal Komedi "Geçmiş Zaman Olur Ki!

"Komedi, dünyaya herkesin bildiği kahkahalar ile kimsenin fark edemediği gözyaşları arasından bakmaktır."

Pişekarın zorlamasıyla politikaya atılmak zorunda kalan kavuklunun halk, siyaset ve siyasetçilerle imtihanı...

Geleneksel Türk tiyatrosunun üstadı Münir Canar'ın kaleminden...

Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı mezunlarının oynadığı bir kahkaha tufanı...

Ustalıkla yazılmış bir mizah örgüsü, hayranlık uyandıran performans ve alkış kopartan orkestra... Perde açılsın, bu muhteşem müzikal başlasın!

* Kulis Sanat'tan "Geçmiş Zaman Olur Ki" müzikaline giriş bileti 20 TL yerine 12,50 TL!

(Tarih: 28 Kasım- 1 Aralık 2014 Saat: 20.30 Yer: Bahçelievler Kulis Sanat'ta)

2 Perdelik müzikal oyun: "Geçmiş Zaman Olur Ki"

KÜNYE:

Yazan - Yöneten:

Münir CANAR

Oyuncular:

Emre YURTTAKALIN - Serkan MELİKOĞLU

Muhammet ÇAKAY - Erhan KORKMAZ

Orkestra:

Gizem TUTUĞ - Umay ŞAFAK - Gökhan YÜKSEL

http://www.kulis-sanat.com

Oyunun yazarı ve yönetmeni Münir Canar'ın tiyatro izleyicilerine notu...

Merhaba!

Sizlere, sahnenin en gizemli bölümünden, kulisten seslenmenin heyecanı ile kocaman bir merhaba!

Şimdi her şeyi ile bizim olan bir tiyatronun güzellikleri ve özellikleri ile sizleri baş başa bırakıyorum. Ancak birkaç söz ekleyerek:

Anadolu'nun ölümsüz bilgelerinin düşünceleri gelenekselimizin-başta Karagöz olmak üzere-temel taşlarıdır. Anadolu insanının yaşama bakış açısındaki direngenliği, yeri zamanı geldiğinde padişaha dahi başkaldırması, kendine özgü hoşgörüsü geleneksel tiyatromuzun esin kaynağı olmuştur.

Şimdi de, Karagöz oyunundaki perde gazellerinden birinin üstünde biraz durarak, sayın Metin Erksan'ın bu konudaki görüşlerine kulak verelim:

"Hacivat- Perde kurdum bilmek isteyenlere, bilgelik göstermeye.

Işık yaktım öğreten görüntüler göstermeye.

Her dakika şaşırtıcı görüntüler gösterir,

Öğreten bir seyirlik konutudur perdemiz.

Bilgelikler anlatmak, öğretiler göstermek... Karagöz oyununun, başı ve sonu olmayan öğrenmeyi, okumayı ve yöntemli düşünmeyi öğütleyen Karagöz oyununun adı, tanımlaması, niteliği ve amacıdır. Karagöz, gülmek ve eğlenmek için seyredin diye başlamaz. Seyredin, bilin ve öğrenin diye başlar. Bu oyun, bilmek isteyenlere bilgelikler anlatmak, öğrenmek isteyenlere öğretmek için başlar ve seyredilir. Karagöz oyununun oluşmasına, yaradılışına ilişkin çok söylenti vardır. Ancak bunlar ne yazık ki bilimsel yöntemlerle araştırılmamış, düşünülmemiş ve kurumsallaştırılmamıştır. Bu oyun üstünde kuramsal düşünceler oluşturanlar da, yanlış yapmışlardır. Karagöz, resim ve heykeli yasaklayan dinsel düşünce ortamı içinde oluşmuş, yaratılmış ve var olmuştur. Resim ve heykel gibi iki yasaklı plastik sanatın varlığını sürdüren Karagöz oyunu, düşünsel ve biçimsel büyük ve devingen bir aydınlanma düşüncesini, anlamlı ve direngen bir başkaldırmayı simgeler..."

Sayın Erksan'ın bu düşüncelerine katılmamak mümkün mü?

Halk müziğinde olduğu gibi Karagöz ve Ortaoyununda da bir kültür vardır. Bu komedi kültürü, aslında bilinçli bir kültür fikri olmaksızın, oyuncu ve seyirci arasında ortak sosyal bir payda olarak gelişmiştir. Bu görüşler doğrultusunda Geleneksel Türk Tiyatromuzun üslup özelliklerine bakacak olursak:

Başta Ortaoyunu olmak üzere, gelenekselimizin ustaları efendilik timsali kişilerdi.

Özel yaşamlarındaki ağırbaşlılık, insanlara ve emeğe duydukları saygı, sanatlarına da yansımıştır. Kavukluyu oynayan ustanın, Lazı oynayan ustaya; Lazı oynayan ustanın da Kavukluyu oynayan ustaya ve beraberce yaptıkları işe duydukları saygı; Ortaoyunumuzun en belirgin üslup özelliğidir.

Gelenekselimiz, halkın ilkel yaşama dürtüsünü yansıtmaktadır. Bu oyunlar, kaba saba olabilir ama aynı zamanda neşe doludurlar ve muzip bir yapıya sahiptirler. Konuları ne olursa olsun, yaşam sevincini sundukları için seyirci üzerinde olumlu etki bırakırlar. Öyleyse; yaşam sevincini yansıtmaları ve muziplikleri bu oyunların bir başka üslup özelliğidir.

Bir başka özellik de, oyun yerinde ya da perdede lüzumsuz bir tek aksesuara, dekor parçasına rastlanmamasıdır. Sahnede, perdede görülen her parçanın mutlaka bir işlevi vardır. Gereksiz süs ve takılardan arındırılmıştır. Bu yalınlık oyun biçimine ve sözlere de yansır. Fazla söz yoktur, her şey gerektiği kadar söylenir ve oynanır.

Belirgin üslup özelliklerinden biri de oyuncunun var olmayan nesneleri varsayarak "göstermeci" bir görünüm sunmasıdır. Örneğin, Pişekar gidilmemiş yolu gidilmiş, var olmayan evi ev, geçmemiş zamanı geçmiş sayar. Yutturmacalara karşı olan Kavuklu bu oyunu hep bozar. Seyirci bundan hoşlanmaktadır. Seyirci, kandırılmadığını Kavuklu'nun kişiliğinde ilan eder. Ortaoyununun bu özelliği bize özgüdür.

Ortaoyunumuz, yaşamı soyut biçimde kavramaktan çok duyumsal algılamaya eğilimlidir. Öncü ve modern tiyatrolarla biçimsel benzerliğinde bu eğilimin payı vardır. Oyuncu ve seyirci sürekli olarak bir oyun bilinci içindedir. Ortaoyununun iki eksen kişisi, oyun boyunca gerçek yaşamdaki adlarıyla anılırlar. Seyirci de buna bağlı olarak, oyun yanılsaması ile yaşam bilinci arasında gidip gelir. Bu bakımdan tiyatronun ironisi benzetmeci hatta göstermeci anlatımlardan daha da etkili olarak gerçekleşmektedir. Bu özellik dünya tiyatrolarında pek olmayan bir anlatım biçimidir. Seyirlik oyunlarda dolaylı bir anlatım vardır. Benzetmelerden ve simgelerden yararlanılır.

Ortaoyunumuz tam anlamıyla epiktir.

Geleneksel Tiyatromuz ilerici bir özellik taşır. Çünkü yapısı çağdaş anlatıma ve gelişmeye açıktır.

"Tanrı sokakta bir çığlık olmalı" demiş Joyce. O'Casey de "Tanrı belki de sokaktaki bir şarkı ya da bir kahkahadır" diyor. Evet, yüzlerce yıl öncesinden gelen Comoslar, Atellenalar, Comedia dell'arteler, Ortaoyunlar vb. Bütün bunlar halkın içinden çıkan ve sokaklarda oynanan oyunlardır. O'Casey'in sözünü düşündüğünüzde içiniz az da olsa ürpermiyor mu?

Onlar, gelenekselimizi yaratan o elleri öpülesi insanlar; hiçbir şeyi satın almadılar, verilenleri benimsemediler, var olandan yararlanıp özgün yaratışlarını gerçekleştirdiler. Onlar sanatlarına saygı gösterdiler, seyircileri veli nimet bilip saygı gösterdiler ve bunları yapıp oyunculuğa bir çeşit soyluluk kattılar. Halk sanatımızın halkın tiyatrosunun yaratıcıları, halk dehasının seçkin örnekleriydiler. Ortaoyunumuz ve Karagözümüz; halkın geçmişteki bilgilerinin parçası olan bir halk olayıdır. Yani halkın halk ile beslenmesidir.

Tiyatro sanatında ileri gitmiş ülkelere baktığımızda insanların kendi kültürlerine, kendi sanatsal yaratılarına sahip çıktıklarını görüyoruz. Tiyatro sanatındaki yükselişleri, geleneksel ve ulusal yapıtlarında hala birinci kemanı çalıyor olmalarındandır. Ama ne yazık ki biz, tiyatro sanatında gelenekselimizi, orkestradaki davul tokmağı kadar bile önemsemedik. Tiyatro sanatı toplumların; sosyal, ekonomik, kültürel yapılarından doğar. Acaba biz batının hangi sosyo-ekonomik ve kültürel durumunu, halkımızın hangi konumu ile bağdaştırıp "batı batı" her zaman her yerde, her şeyiyle, her biçimiyle yalnızca batı deyip durduk? Her toplumun yapısı, üreteceği sanatın ön koşuludur. Bu bakımdan halkın, halk dehalarının, halk sanatçılarının yarattıklarını yok saydığımızda o ülkenin kültür ve sanatını da yok sayıyoruz demektir. Ülkemizin tiyatro sanatında yüzyıllar içinde, halkımızın yaratıcı dehasıyla oluşturulmuş tiyatro üsluplarını, bugün sevgi, heyecan ve coşkuyla kucaklamalıyız. Geçmişin yaratıcı dinamiklerini yok sayd
ığımızda bugün Türk Tiyatrosu'nun oluşumunu ve gelişimini yok etmişiz demektir. Tiyatro kuramlarını açıklayan, bunu kitaplar yazıp anlatan birçok, sahneyle ilişkileri pek olmayan insanların kendi kafalarında yarattıkları hayallerini tiyatronun gerekleriymiş gibi sunmaları, ne yazık ki bundan etkilenen bir yığın tiyatro heveslisi ve gö